اورست بر فراز دنیا

بلندترین کوه دنیا بر طبق آخرین اندازه گیریهای ماهواره ای که در 5 می 1999 صورت گرفت و به تایید انجمن نشنال جغرافی نیز رسید قله اورست با بلندی ۸٬۸۴۸ متر از سطح فلات و 13243 متر از سطح دریا می باشد . این کوه که در جنوب قاره آسیا در بخش‌های مرزی نپال و چین بوده و یکی از کوه‌های رشته‌کوه هیمالایا است. این کوه برروی خط الراسی مرتفع قرار گرفته که در طول مرز نپال و تبت از غرب به شرق و از چوآیو تا ماکالو امتداد می یابد. در نپال به آن ساگاراماتا به معنای سر آسمان و در تبت چو مولونگما به معنای مادر خدای زمین می گویند.
همچنین نام محلی کوه اورست، شومو لونگما به معنی «الههٔ ما در برفها» گفته شده است .

درسال 1924 جورج مالوری کسیکه پیکان حمله سه هیئت نخست این کوه بود، در تلاش برای فتح قله جان خود را به همراه همنوردش اندرو اروین از دست داد. آنها بی شک گامهایی تا قله فاصله نداشتند.
تا سال 1938 یعنی زمان شروع جنگ جهانی دوم تلاشهای ناموفق دیگری نیز صورت گرفت و پس از آن به خاطرجنگ همه چیز متوقف شد.
اما با پایان جنگ و اشغال تبت توسط چینیها مرزهای تبت بر روی خارجیها و بخصوص کوهنوردان بسته شد. اما کشور نپال که سابق بر این غیر قابل دسترس بود خلاف این عمل کرد و مرزهای خود را از سال 1950 بر روی خارجیها گشود. بدین شکل محاصره اورست تنگتر و تنگتر شد. مسیر صعود تیمهای سال 51 تا 53 از طریق یخچال خمبو ، آبشار یخی و کم غربی بود که تیمهایی از انگلستان و سوئیس به آن دست یافتند. سپس جبهه غربی لوتسه و گرده ژنویها و در نهایت گردنه جنوبی شناسایی و صعود شد. در ماه می 1952 کریستین لامبرت سوئیسی و شرپا تنسینگ نورگی هندی نپالی تا 8600 متر بالارفتند اما از صعود قله بازماندند. اما یکسال بعد تیمی از انگلستان به سرپرستی جانهانت افسر ارتش انگلستان با گام نهادن در جای پای سوئیسی ها در نهایت با دسترسی بهیال جنوب شرقی توانست ادموند هیلاری و شرپا تنسینگ نورگی رادر ساعت 30/11 روز 29می راهی قله نماید.
هیلاری در کتاب خاطرات خود نوشته است:" ما(من و تنزینگ) در فاصله چند قدمی قله قرار داشتیم. آنجا فقط آسمان بالاتر از ما بود. من و تنزینگ با یکدیگر بر قله ایستادیم. در حالی که نوک قله جای ایستادن شش نفر است."
او در تاریخ بیست و نه مه ۱۹۵۳ افتخار فتح اورست را برای انگلستان کسب کرد . وی بعدها از سوی ملکه بخاطر تلاشهایش برای بریتانیا به لقب «سر» نایل آمد.
این کوه بر روی نقطه مرزی نپال و چین قرار دارد. جناح های شمال شرقی، شرقی، شمالی و شمال غربی این قله از خاک چین قابل صعود است و سراسر جناح های جنوب شرقی، جنوبی، جنوب غربی و غربی از خاک نپال قابل صعود است. لازم به ذکر است کلیه مسیرهای صعود به قله اورست توسط کوهنوردان فتح شده است مگر تنها مسیر مستقیم جناح شرقی اورست هنوز فتح نشده باقی مانده است.
پس از صعود سال 53 تلاشهای موفق وناموفق زیادی از مسیرهای مختلف صورت گرفت و تا امروز که بیش از 50 سال از نخستین صعود کوه می گذرد حدود 2500 کوهنورد از 16 مسیر اورست را صعود کرده اند. آنها از 13تا 70 سال سن داشتند. در این را همچنین بیش از 160 نفر جانشان را از دست داده اند.اورست بارها بدون اکسیژن صعود شد. چندین نفر به کمک اسکی و چتر از آن فرود آمدند وکوه بارها تراورس گردید. صعودهای زیادی در مدت تنها یک روز بر روی آن صورت گرفت وافراد بسیاری بر روی آن دچار سرمازدگی شدند. هر کوهنورد برای اخذ اجازه صعود موظفبه پرداخت 6000 دلار درجبهه شمالی و 10000 دلار در جنوبی می باشد. در این راه گروه های تجاری بسیاری نیز دست به کار شده و با اخذ مبالغی از 20000 تا 75000 دلارکوهنوردان و افراد عادی را عازم بام دنیا می کنند.

تيم اعزامي فدراسيون کوهنوردي به سرپرستي صادق آقاجاني در پي صعود هاي موفق قلل کمونيزم خان تانگري - گاشر بروم در سال هاي قبل در سال 1377 و از همين مسير موفق شد چهار کوهنورد را به قله اورست برساند. و نام کشور ايران را در فهرست کشورهاي صعود کننده به اورست ثبت نمايد.
اعضای تیم فاتح اورست در سال 1377
زنده یاد محمد اوراز- زنده یاد داود خادم- اقبال افلاکي - حميد اولنج - حسن نجاريان- جلال چشمه قصاباني- رضا زارعي - عباس علينژاد- بهمن رستمي - فريدون بياتاني- محمود مقدم- رسول نقوي -ابوالفضل سقائي- احمد قانعي -همايون بختياري- محمد جدائيان.
سایت تخصصی کوهنوردی در ایران
ویکی پدیا ، فردا نیوز
فدراسیون کوهنوردی جمهوری اسلامی ایران